Słownik

samopomoc

Pomoc wzajemna, pomoc we własnym zakresie. Grupy samopomocowe (grupy wzajemnej pomocy) przeznaczone dla osób z różnorodnymi problemami zdrowotnymi odgrywają szczególną rolę wśród wielu różnorodnych systemów oparcia. Grupy te stanowią ogromną, często niedocenianą pomoc dla działań w zakresie ochrony zdrowia. Obok stowarzyszeń i fundacji, skutecznie wspierają one oraz uzupełniają działania publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, a w wielu przypadkach wyręczają je, przejmując długoterminową opiekę i wspierając psychicznie ich przewlekle chorych podopiecznych.

Tajemnica skuteczności oddziaływań grup samopomocy polega m.in. na tym, że są one źródłem, często niewymiernych, korzyści dla swoich uczestników, bowiem umożliwiają im:

  • szerzenie wiedzy o wspólnym problemie i uzyskanie pomocy w jego lepszym zrozumieniu;
  • emocjonalne oraz społeczne oparcie, które umożliwia i ułatwia opanowanie urazu będącego skutkiem zaistniałego problemu;
  • zapanowanie nad losem, dzięki wzajemnemu wspieraniu się i zaspokajaniu zbliżonych potrzeb oraz dzięki akceptacji problemu;
  • rozbudzenie własnych możliwości terapeutycznych poprzez poznanie i przyswojenie sposobów jakie wykorzystują inni członkowie grupy w radzeniu sobie z określonym problemem;
  • osiągnięcie, poprzez kontakt i wspólne działania z osobami mającymi ten sam problem, psychospołecznego substytutu tego, co utraciło się z powodu swojej niepełnosprawności.

Efektem tego jest wytworzenie się nowego układu relacji międzyludzkich oraz nowego sposobu funkcjonowania w społeczeństwie.

Bardzo istotne jest to, że w grupie samopomocy obowiązuje zasada równości dzięki której wszyscy jej członkowie mają taki sam status. Innym ważnym elementem jest fakt, że uczestnictwo w grupie jest całkowicie dobrowolne, a każdy z uczestników decyduje o sobie. Każdy, kto przystępuje do takiej grupy, robi to ze względu na swoje własne problemy, a jednocześnie może czuć się w niej bezpiecznie, bowiem zasadą jest, że omawiane sprawy i poruszane problemy nie mają prawa "wyjść" poza grupę.

Wśród polskich grup samopomocowych najbardziej znane są grupy dla osób związanych z problemem alkoholowym tj. Wspólnota Anonimowych Alkoholików (AA), Grupy Rodzinne Al-Anon i Alateen oraz kluby abstynenta.